ΕΠΙΨΥ

Σκοπός

Σκοπός της έρευνας ήταν να διερευνηθεί : α) κατά πόσον η χρήση ουσιών και ιδιαίτερα των συνθετικών ναρκωτικών (έκσταση, LSD, κτλ.) συνδέεται με τον τρόπο που διασκεδάζουν οι νέοι στις πιο δημοφιλείς μουσικές σκηνές της Αθήνας και β) ποιες ήταν οι αντιλήψεις των εκπροσώπων των μουσικών σκηνών για τα πρότυπα διασκέδασης και χρήσης ουσιών.

Μεθοδολογία

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση συμμετείχαν 24 πρόσωπα-κλειδιά που σχετίζονται με τη νυχτερινή διασκέδαση και με επαγγελματίες στο χώρο μείωσης της ζήτησης και της προσφοράς (υπεύθυνοι προγραμμάτων δουλειάς στο δρόμο, στελέχη διωκτικών αρχών κτλ.). Η συλλογή των ποιοτικών στοιχείων έγινε με ημι-δομημένες συνεντεύξεις και εξωτερική παρατήρηση στα κέντρα νυχτερινής διασκέδασης των πέντε πιο αντιπροσωπευτικών μουσικών σκηνών της Αθήνας (House, hiphop, trance, ροκ, σύγχρονη ελληνική λαϊκή σκηνή). Στη δεύτερη φάση συμμετείχαν 305 νεαροί θαμώνες κέντρων νυχτερινής διασκέδασης οι οποίοι επιλέχθηκαν με τυχαίο τρόπο μεταξύ των θαμώνων κέντρων διασκέδασης, των πέντε μουσικών σκηνών. Η συλλογή των ποσοτικών στοιχείων έγινε με τη χρήση αυτοσυμπληρούμενου, ημι-δομημένου ερωτηματολογίου. Στην τρίτη φάση επιλέχθηκαν 11 ερωτώμενοι από τις πέντε μουσικές σκηνές με τη «μέθοδο της χιονιστιβάδας», με κριτήριο την εμπειρία τους στη διασκέδαση και τον τρόπο ζωής της μουσικής σκηνής που αντιπροσώπευαν. Η συλλογή των ποιοτικών στοιχείων έγινε με συνεντεύξεις και μία ομάδα εστιασμένης συζήτησης για τις οποίες χρησιμοποιήθηκε κατάλογος ερωτήσεων.

Κύρια ευρήματα

Σύμφωνα με τις απόψεις των προσώπων-κλειδιών από τους χώρους διασκέδασης, η χρήση συνθετικών ουσιών είναι περισσότερο δημοφιλής μεταξύ των οπαδών της χορευτικής (trance και house) σκηνής, ενώ η χρήση αλκοόλ και κάνναβης συνδέεται με τη ροκ σκηνή και λιγότερο με την σύγχρονη ελληνική λαϊκή σκηνή. Όσον αφορά στη διάδοση της χρήσης κάνναβης μεταξύ των θαμώνων, οι λόγοι που αναφέρθηκαν από τους επαγγελματίες του χώρου της μείωσης της ζήτησης για την ερμηνεία του φαινομένου αυτού, ήταν η αύξηση της προσφοράς της ουσίας στην παράνομη αγορά και η χαμηλή τιμή της.

Οι απαντήσεις των νεαρών θαμώνων των νυχτερινών κέντρων διασκέδασης δείχνουν ότι οι συνηθέστερες ουσίες τις οποίες καταναλώνουν συστηματικά είναι το αλκοόλ (ποσοστό 89%) και ο καπνός (ποσοστό 60%). Η κάνναβη είναι η πιο δημοφιλής παράνομη ουσία την οποία αναφέρουν ότι έχουν χρησιμοποιήσει μία, δύο ή και περισσότερες φορές σχεδόν οι μισοί νέοι του δείγματος (ποσοστό 46.5%). Η ουσία «έκσταση» εμφανίζεται ως η πιο δημοφιλής συνθετική ουσία που χρησιμοποιούν οι νέοι (ένα ποσοστό 12.5% την έχουν δοκιμάσει ή την έχουν χρησιμοποιήσει σε πιο συχνή βάση) και ακολουθούν το LSD (ποσοστό 10.5%) και οι αμφεταμίνες (ποσοστό 7%). Η χρήση της ουσίας «έκσταση», του LSD και της κοκαίνης φαίνεται να συνδέεται περισσότερο με την κουλτούρα της χορευτικής σκηνής, αφού στους θαμώνες αυτής της σκηνής παρατηρούνται και τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης των συγκεκριμένων ουσιών. Οι περισσότεροι ερωτώμενοι από τους μουσικές σκηνές ανέφεραν ότι οι λόγοι που οι νεαροί θαμώνες χρησιμοποιούν ναρκωτικές ουσίες κατά τη διάρκεια της διασκέδασής τους είναι οι ακόλουθοι: α) καλύτερη επαφή με τη μουσική, β) καλύτερη επικοινωνία και γ) μεγαλύτερη χαλάρωση. Ορισμένοι ερωτώμενοι από την trance και τη σύγχρονη ελληνική λαϊκή σκηνή πιστεύουν ότι η διασκέδαση μπορεί να αποσυνδεθεί από τη χρήση οποιασδήποτε νόμιμης ή παράνομης ουσίας και τόνισαν ότι η καλή παρέα και η μουσική αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που ενισχύουν τη διάθεση των νέων για διασκέδαση. Όσον αφορά την επικινδυνότητα της χρήσης ουσιών, όλοι οι ερωτώμενοι είχαν την άποψη ότι η κατανάλωση ναρκωτικών είναι επικίνδυνη συμπεριφορά, αλλά κάποιοι από τη ροκ και trance σκηνή ανέφεραν ότι ο βαθμός επικινδυνότητας των ουσιών διαφέρει και εξαρτάται από το είδος της ουσίας και τη συχνότητα της χρήσης της.

Σχετικές δημοσιεύσεις (με χρονολογική σειρά)

• Calafat A, Bohrn K, Juan M, Κokkevi A, Maalste N, Mendes F, Palmer A, Sherlock K, Simon J, Stocco P, Sureda P, Tossmann P, Wijngaart G, Zavatti P. Nightlife in Europe and recreative drug use. Sonar 98. IREFREA, Mallorca, 1999: 155.